ABD'de Hava Trafik Kontrolü Hâlâ Disketle Sağlanıyor: Sistemler 30 Yıllık Yazılıma Mahkûm

Eski teknolojiler kritik görevlerde hâlâ kullanılıyor
ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), ülke genelindeki hava trafik kontrol sistemlerinde halen 1995 yılında piyasaya sürülen Windows 95 işletim sistemini ve floppy disk adı verilen disketleri kullanıyor. Bu bilgi, FAA’nın geçici yöneticisi Chris Rocheleau’nun Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesi’ne verdiği ifadeyle gün yüzüne çıktı.

Kâğıt şeritler ve disketler hâlâ aktif kullanımda
Rocheleau, yıllardır güncellenmeyen sistemleri modernize etmek için kurumun özel sektörle iş birliğine hazırlandığını ve bu kapsamda bir Bilgi Talebi (RFI) yayınlandığını duyurdu. Ülke genelindeki kontrol kuleleri hâlâ uçak hareketlerini kâğıt şeritlerle takip ederken, veri transferi için disketler kullanılıyor.

Modernizasyon süreci teknik engellere takılıyor
Yeni sistemin sadece donanım güncellemesiyle sınırlı olmayacağını vurgulayan Rocheleau, altyapının 7/24 kesintisiz çalışmak zorunda olduğunu, bu nedenle bakım ve değişim süreçlerinin son derece hassas ilerlemesi gerektiğini belirtti. Ayrıca sistemlerin siber saldırılara karşı dayanıklı olması şart koşuluyor. Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, projeyi ‘on yıllardır bu ülkede sahip olduğumuz en önemli altyapı projesi’ olarak tanımladı.

Arızalar uçuş güvenliğini etkiliyor
Eski sistemlerde yaşanan arızalar, son dönemde hava trafiğini ciddi biçimde etkiledi. Ocak 2023’te FAA’nın “Notice to Airmen” (NOTAM) sisteminde yaşanan çökme nedeniyle ülke genelindeki uçuşlar iki saatten fazla aksamıştı. Benzer şekilde Newark Liberty Uluslararası Havalimanı’ndaki radar ve iletişim problemleri yüzlerce uçuşun iptal edilmesine yol açtı. FAA, mevcut 138 sistemin 51’inin artık sürdürülemez olduğunu belirtiyor.

Diğer ulaşım altyapıları da risk altında
Benzer durum sadece hava trafiğiyle sınırlı değil. San Francisco’da tren kontrol sistemleri hâlâ DOS tabanlı çalışıyor ve 5.25 inçlik disketler kullanılıyor. Buradaki modernizasyon sürecinin ise bütçe eksikliği nedeniyle ancak 2030 yılında tamamlanması planlanıyor.

Dünya da eski sistemlerden çıkış arıyor
Öte yandan, Japonya geçtiğimiz yıl disket kullanımını resmen sona erdirme kararı aldı. ABD’de başlatılan modernizasyon projesi için dört yıllık bir tamamlanma süresi hedeflense de uzmanlar bu sürenin gerçekçi olup olmadığını tartışıyor. Projenin maliyeti ise henüz açıklanmış değil.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI