Ay’ın uzak yüzeyinden gelen toprak örnekleri şaşırtıcı bulgular sundu: Daha mı kurak?
Çin’in Chang’e 6 göreviyle Ay’ın uzak yüzeyinden toplanan toprak örnekleri, Dünya’ya yakın yüzeye göre daha kurak bir bölgeyi işaret edebilir. Uzmanlar, bu bulguların Ay’ın jeolojik evrimini ve su dağılımını nasıl etkileyebileceğine dair yeni sorular ortaya koyuyor.

Çinli bilim insanları, Ay’ın uzak yüzeyinden getirilen toprak ve kaya örneklerini inceledi ve şaşırtıcı bir sonuca ulaştı. Analizler, bu bölgenin, Dünya’ya dönük olan yakın yüze kıyasla daha kurak olabileceğini gösterdi. Çin, geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiği Chang’e 6 görevinde Ay’ın Güney Kutbu-Aitken Havzası’ndan toprak örnekleri toplamıştı. Bu havza, Güneş Sistemi’nin bilinen en büyük çarpma kraterlerinden biri olma özelliğini taşıyor.
Toprak örneklerinin analizi
Çin Bilimler Akademisi’nden Sen Hu ve ekibi, Chang’e 6 tarafından getirilen 5 gramlık Ay toprağından 578 adet parçacığı seçerek detaylı incelemeler yaptı. Elektron mikroskobu gibi ileri görüntüleme teknikleri kullanılarak yapılan çalışmalarda, topraktaki su miktarı gram başına 1,5 mikrogramdan az olarak ölçüldü. Bu değer, Ay’ın yakın yüzeyinden daha önce elde edilen örneklerdeki su içeriğinin alt sınırına yakın bir orandır.
Ay’ın jeolojik evrimi ve su dağılımı
Karşılaştırma yapıldığında, Apollo görevleri ve diğer modern analizlerde Ay’ın yakın yüzeyinden alınan örneklerde su içeriği 1 ila 200 mikrogram/gr arasında değişiyordu. Bu bulgular, Ay’ın jeolojik evrimi hakkında yeni ipuçları sunuyor. Özellikle Ay’ın mantosundaki suyun dağılımı, uydumuzun nasıl oluştuğu ve zamanla nasıl değiştiği konusunda önemli sorular gündeme getiriyor.
Araştırmaların sınırlamaları
Ancak uzmanlar, yalnızca bir bölgeden alınan örneklerin Ay’ın uzak yüzeyinin tamamı hakkında kesin bilgi vermediğini belirtiyor. Bu nedenle, daha fazla örnek toplanarak araştırmaların genişletilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Ay’daki suyun olası nedenleri
Bilim insanları, Ay’ın uzak yüzeyinde suyun az olmasının birkaç olası nedeni olabileceğini düşünüyor. Bunlardan biri, Güney Kutbu-Aitken Havzası’nı oluşturan devasa çarpmanın, su barındıran bileşenleri Ay’ın yakın yüzeyine doğru itmiş olması. Diğer bir olasılık ise Ay’daki suyun düşey dağılımındaki farklılıklar.
Ay yolculuklarına etkisi
Peki bu bulgular, insanlı Ay yolculuklarını etkileyecek mi? Şu an için hayır. NASA’nın Artemis programı kapsamında önümüzdeki yıl Ay’ın çevresine dört astronot göndermesi ve 2027’den önce Ay’ın güney kutbuna insanlı iniş yapması planlanıyor. Bu bölgedeki kalıcı gölgelerde büyük miktarda buz bulunduğu düşünülüyor. Bu buz kaynakları, içme suyu, yemek hazırlığı ve roket yakıtı üretimi için kritik bir rol oynayabilir.
Çin’in Ay programı
NASA haricinde Çin de 2030 yılına kadar kendi astronotunu (taykonot) Ay yüzeyine indirmeyi hedefliyor.
Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI