Google, yunusların iletişimini çözmek için yapay zeka geliştirdi: DolphinGemma ile devrim niteliğinde bir adım

Yapay Zeka ile Yunusların Dilini Çözme Çabası
Google, yapay zekayı sadece insanlara hizmet etmek için değil, denizlerin en zeki canlılarından olan yunuslar için de kullanmaya başladı. Şirket, yeni bir açık kaynak yapay zeka modeli olan DolphinGemma’yı tanıttı. Bu model, yunusların karmaşık iletişim biçimlerini anlamaya yönelik önemli bir adım olarak görülüyor. Google, DolphinGemma’yı Wild Dolphin Project (WDP) ile ortaklaşa yürüttüğü bir araştırma kapsamında geliştirdi. WDP, 1985 yılından bu yana Atlantik benekli yunusları inceleyen bir projedir.

Yunusların Zekası ve İletişim Biçimi
Yunuslar, uzun zamandır yüksek zekalarıyla tanınıyor. Kendilerini aynada tanıyabilen, yeni beceriler öğrenebilen ve bu becerileri diğer yunuslara öğretebilen bu deniz canlıları, aynı zamanda topluluklarında iş birliği yapabilme yeteneğine de sahip. Fakat yunusların iletişim sistemleri, bilim insanları için hala büyük bir gizem. Yunusların çıkardığı tıklama ve ıslık seslerinin ne anlama geldiği, uzun yıllardır çözülmeye çalışılmakta. WDP’nin araştırmaları, yunusların bazı seslerinin belirli sosyal etkileşimlerle ilişkili olduğunu göstermiştir. Örneğin, "imza ıslıkları" ve "ciyaklama" sesleri, yunusların iletişimde belirli bir yapıyı takip ettiğini düşündürüyor.

DolphinGemma ile Yeni Bir Dönem Başlıyor
Google, bu iletişim sistemini daha iyi anlamak için DolphinGemma’yı geliştirdi. DolphinGemma, insan diline odaklanan büyük dil modelleri (LLM) mantığına dayanıyor. Model, sesleri alarak bir sonraki sesi tahmin ediyor; ancak burada seslerin metin yerine sesli veri olduğunu belirtmek gerekiyor. Modelin eğitimi, WDP’nin yıllardır topladığı devasa yunus sesi verisiyle sağlandı. Google, sesleri "token"lara dönüştüren SoundStream teknolojisiyle modelin doğru sonuçlar vermesini sağlıyor.

Yunuslara Yapay Sesler Üretmek
DolphinGemma’nın amacı, yunusların iletişiminde kullanılan sesleri yapay olarak üretmek ve bu seslerin diğer yunuslar tarafından anlaşılmasını sağlamak. Google’ın planı, DolphinGemma'nın yunusların iletişim biçimini anlamaya yardımcı olacak kalıpları ortaya çıkarması. Ayrıca, modelin mobil kullanım için küçük ve verimli olması hedefleniyor. DolphinGemma, yaklaşık 400 milyon parametreye sahip ve bu sayede taşınabilir araştırma cihazlarına entegre edilebilecek.

CHAT Cihazı ile Entegrasyon
DolphinGemma, WDP’nin sualtı araştırmalarında kullandığı CHAT (Cetacean Hearing Augmentation Telemetry) cihazıyla entegre edilmek üzere tasarlandı. Bu cihaz, Pixel 6 tabanlı olarak çalışıyor ve 2025 yazında Pixel 9 ile güncellenecek. Yeni cihaz, derin öğrenme modelleriyle ses tanıma algoritmalarını aynı anda çalıştırabiliyor. CHAT cihazı, yapay yunus sesleri üreterek nesneleri tanıtıyor ve doğal sesleri analiz ederek yanıt veriyor.

Yapay Zeka ve Yunusların Geleceği
DolphinGemma'nın yunuslara doğrudan konuşturulması henüz hedeflenmiyor. Ancak bu iki çalışmanın paralel bir şekilde ilerlemesi ve birbirini beslemesi bekleniyor. Google, yaz aylarında DolphinGemma modelini tüm araştırmacılara açmayı planlıyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI