Karbon yakalama devi Climeworks, kendi kirliliğini bile temizleyemiyor: Rakamlarla çöküş

Karbon yakalama teknolojilerine büyük umutlar bağlandı
İklim değişikliğiyle mücadelede çığır açıcı bir çözüm olarak lanse edilen karbon yakalama sistemleri, son yıllarda hem özel sektörün hem de hükümetlerin yatırım yaptığı kritik teknolojilerden biri haline geldi. Ancak bu teknolojilerin etkinliği konusunda yeni veriler tartışmaları yeniden alevlendirdi.

Climeworks’ün İzlanda operasyonu beklentileri karşılamıyor
İsviçre merkezli Climeworks şirketi, 2021 yılında İzlanda’nın güneyinde Orca adını verdiği karbon yakalama tesisini devreye almıştı. Şirket, bu tesisle yıllık 4.000 ton CO₂ yakalayabileceğini duyurdu. Ancak bağımsız doğrulama kuruluşu Puro.Earth ve Climeworks’ün mali kayıtlarına göre bugüne kadar sadece 2.400 karbon birimi yakalanabildi. Bu, hedeflenen miktarın yalnızca beşte biri seviyesinde kaldı.

Kendi emisyonunu bile karşılayamıyor
Climeworks, 2022 yılında 1.079 ton, 2023 yılında ise 1.700 ton CO₂ salımı gerçekleştirdi. Aynı dönemde yakalayabildiği karbon miktarı sadece 876 ton oldu. Böylece şirket, kendi karbon ayak izini bile dengeleyemedi. Şirketin en verimli yılında bile yakalayabildiği karbon miktarı 1.000 tonu geçmedi.

Mammoth tesisi beklentileri boşa çıkardı
2023 yılında kısmen devreye alınan daha büyük kapasiteye sahip Mammoth tesisinde hedef, yılda 36.000 ton CO₂ yakalamaktı. Ancak ilk on ayda yalnızca 105 ton karbon yakalanabildi. Açılış sırasında 72 cihazdan sadece 12’si kurulmuştu. Şirket, tesisin bu yıl tamamlanacağını belirtse de, mevcut verimlilik ciddi şüphe uyandırıyor.

Vaatler büyük, gerçekleşen düşük
Climeworks’ün kurucuları, 2017’de verdikleri bir röportajda 2025 yılına kadar küresel karbon emisyonlarının yüzde 1’ini, yani yaklaşık 400 milyon ton CO₂’yi yakalamayı hedeflediklerini açıklamıştı. Ancak bugüne kadar yakalanabilen miktar yalnızca 2.400 ton. Ayrıca, bir ton CO₂ yakalama maliyetinin 100 doların altına düşeceği öngörülse de, şu an bu maliyet yaklaşık 1.000 dolar civarında.

Enerji ihtiyacı ve ekonomik gerçekler
Climeworks CEO’su Jan Wurzbacher, Nikkei’ye verdiği demeçte, bir ton CO₂ yakalamak için 5.000 ila 6.000 kilovat-saat enerji gerektiğini söyledi. Bu hesaba göre yalnızca İzlanda’nın yıllık 12,4 milyon tonluk emisyonunu dengelemek için 72 teravat-saat enerji gerekiyor. Ancak ülkenin toplam enerji üretimi yalnızca 20 teravat-saat civarında.

Karbon kredileri geleceğe satılıyor
Climeworks, bugüne kadar yalnızca yakalanan değil, gelecekte yakalanacağı varsayılan karbonlar için de kredi satışına başladı. Mammoth tesisinin önümüzdeki 25 yılda yakalayacağı karbonun üçte biri şimdiden satıldı. Abonelik sistemine dahil olan yaklaşık 21.000 kişi, aylık ödemelerle karbon kredisi bekliyor. Ancak mevcut hızla bu kredilerin teslimi yıllar alabilir.

Eleştiriler artıyor
Geçmişte yapılan bir araştırmada, karbon yakalama teknolojilerinin sadece yetersiz değil, aynı zamanda çevreye zarar verme potansiyeli taşıdığı belirtilmişti. Araştırmacılar, bu sistemlere güvenmenin yanıltıcı olabileceği uyarısında bulunmuştu. Climeworks’ün son verileri, bu eleştirilerin daha da ciddiye alınmasına neden oluyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI