25 Nisan Dünya Sıtma Günü: Her Yıl 597 Bin Kişi Hayatını Kaybediyor

25 Nisan, Dünya Sıtma Günü olarak anılıyor

Dünya Sağlık Teşkilatı’nın (DST) karar alma organı olan Dünya Sağlık Asamblesi tarafından 14-23 Mayıs 2007 tarihleri arasında gerçekleştirilen toplantıda alınan kararla, sıtma hastalığına dikkat çekmek amacıyla 25 Nisan tarihi “Dünya Sıtma Günü” olarak ilan edildi. Bu özel gün, hastalığın önlenmesi ve kontrolüne yönelik küresel farkındalığın artırılmasını hedefliyor.

Sıtma önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık

Sıtma, Plasmodium cinsi parazitleri taşıyan dişi Anofel türü sivrisineklerin ısırması sonucu insanlara bulaşan, hayatı tehdit eden bir hastalık. İnsanlarda hastalığa neden olan beş farklı Plasmodium türü bulunuyor. Bunlardan Plasmodium falciparum ve Plasmodium vivax en ciddi riskleri taşıyor.

Hastalık; yüksek ateş, baş ağrısı, üşüme ve titreme gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Genellikle sivrisinek ısırmasından 10-15 gün sonra semptomlar ortaya çıkıyor. Erken tanı ve zamanında tedavi, özellikle Plasmodium falciparum kaynaklı sıtma vakalarında hayati önem taşıyor. Tedaviye 24 saat içinde başlanmaması durumunda hastalık şiddetlenebiliyor.

Afrika kıtası vakaların ve ölümlerin merkezinde

DST’nin 2024 yılı verilerine göre, dünyada 83 ülke sıtma açısından endemik kabul ediliyor. Bu ülkelerde toplam 263 milyon vaka tespit edilirken, 597 bin kişi hastalık nedeniyle yaşamını yitirdi. Vakaların yüzde 94’ü, ölümlerin ise yüzde 95’i Afrika kıtasında görüldü. En yüksek risk grubunda hamile kadınlar, bebekler, 5 yaş altı çocuklar, mülteciler, göçmenler ve yerinden edilmiş kişiler yer alıyor. 2023 yılında Afrika’daki sıtma ölümlerinin yüzde 76’sı 5 yaş altı çocuklarda gerçekleşti.

Türkiye’de yerli sıtma vakası bulunmuyor

Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü başarılı mücadele sonucunda yerli sıtma bulaşı sona erdi. Ancak, sıtmanın yaygın olduğu ülkelere seyahat edenlerde ya da bu ülkelerden gelenlerde hastalık tespit edilebiliyor. Bu kişilere yönelik tedavide kullanılan ilaçlar, Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak temin edilerek hastalara sunuluyor.

Seyahat öncesi önlem çağrısı

Sağlık Bakanlığı, sıtmanın yaygın olduğu bölgelere seyahat edecek kişilere koruyucu ilaç kullanımını ve sivrisinek temasıyla ilgili önlemleri almalarını öneriyor. Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’ne bağlı Seyahat Sağlığı Merkezlerinden bu ilaçlara ücretsiz ulaşılabiliyor. Ayrıca 444 77 34 numaralı danışma hattı aranarak ya da www.seyahatsagligi.gov.tr adresinden detaylı bilgi edinilebiliyor.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI