Ege Üniversitesinden Prof. Dr. Hasan Yıldırım’ın da Yer Aldığı Ekip, “Karaman Yılanpancarı” Adıyla Yeni Bir Bitki Türü Keşfetti

Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Karaman’da yapılan bilimsel araştırmalarda yeni bir yılanpancarı türünün keşfedilmesinde görev aldı. Çalışma, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ömer Çeçen ve Şanlıurfa İl Millî Eğitim Müdürlüğü’nden Doç. Dr. Mehmet Maruf Balos tarafından yürütüldü.

“Anadolu’nun Keşfedilmemiş Zenginliği”
Prof. Dr. Yıldırım, keşfin önemine dikkat çekerek, “Bu keşif, Anadolu’nun hâlâ keşfedilmemiş biyolojik zenginliklere sahip olduğunu bir kez daha gösteriyor.” dedi. Bitki, Karaman ili Dereköy çevresinde tespit edilerek morfolojik incelemeler sonucunda tamamen yeni bir tür olduğu belirlendi.

Keşif Gülşen Kavas’tan Geldi
Bitkinin keşif süreci, 2023 yılında organik tarım işletmecisi Gülşen Kavas’ın bir doğa gezisi sırasında fark ettiği örneği fotoğraflayıp Dr. Ömer Çeçen’e ulaştırmasıyla başladı. Araştırma ekibi, örneği detaylı inceleyerek türün Antalya çevresinde bulunan Dağ yılanpancarı (Biarum rifatii) ile karşılaştırmasını yaptı. Spatha yapısı, çiçek borusu biçimi ve stigma özelliklerindeki farklar, yeni bir tür olduğunu ortaya koydu.

“Biarum gulsenianum” Adıyla Bilim Literatürüne Girdi
Yeni tür, keşifte önemli rol oynayan Gülşen Kavas’a ithafen “Biarum gulsenianum” olarak adlandırıldı. Türkçe ismi ise yayılış gösterdiği bölgeye atıfla “Karaman yılanpancarı” olarak belirlendi. Türün tanımı, taksonomik botaniğin saygın dergilerinden Annales Botanici Fennici’de yayımlanarak bilim camiasına duyuruldu.

Kritik Tehlike Altında Bir Tür
Elde edilen veriler, türün yalnızca çok dar bir alanda ve 100’den az bireyden oluşan küçük bir popülasyonla sınırlı olduğunu gösterdi. Prof. Dr. Yıldırım, “IUCN (2025) kriterlerine göre tür ‘Kritik Tehlikede’ olarak değerlendirilmektedir. Bitki zehirli olduğu için hayvanlar tarafından tüketilmiyor, ancak habitat kaybı ve toprak tahribatı tehdit oluşturmaktadır.” ifadelerini kullandı.

Koruma Çağrısı
Yıldırım, türün korunması için yerel yönetimlerin, koruma kuruluşlarının ve bilim insanlarının ortak bir plan geliştirmesi gerektiğini vurguladı. Çalışma, Ege Üniversitesi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Şanlıurfa İl Millî Eğitim Müdürlüğü ve Balıkesir Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencisi bitki ressamı Hazelnas Varol’un katkılarıyla tamamlandı.

Kaynak: CUMHA - CUMHUR HABER AJANSI