ASTIM HASTALIĞI ve TEDAVİSİ
Bir oncekı yazımda özellikle 40 yaş ve üzerindeki yetişkinleri ilgilendiren KOAH hastalığından bahsetmiştim. Bahar aylarının gelmesi ile birlikte sıkça duyduğumuz sadece yetişkinleri değil çoçuklarda da görülen ve solunum yollarında gelişen iltihaplanma ve kasların gerilmesinden kaynaklanan kronik bir akciğer hastalığı olan ASTIM dan bahsedeceğim. Nefes almayı zorlaştırarak günlük hayatı olumsuz etkileyen astım, akciğerlerdeki bronşiyal hava yollarının daralması ve nefes almayı zorlaştırması sonucu, genellikle kuru öksürük krizleri, nefes darlığı, hırıltılı solunum, nefes alıp verirken ıslık sesi çıkması, göğüs ağrısı veya göğüste baskı hissi gibi belirtilerle kişinin yaşam konforunu olumsuz etkiler.
Günümüzde ; dünyada yaklaşık 335 milyon, ülkemizde de yaklaşık olarak 4 milyon astım hastası bulunmaktadır. Ülkemizde yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çoçuktan biri astım hastasıdır. Astım hastalığının görülme sıklığı giderek artmaktadır. Bazı kişilerde hafif bir şekilde seyreden astım, yeterli tedavi edilmediğinde ya da tetikleyiciler sonrası astım krizi olarak tanımlanan solunum yetmezliği tablosuna kadar gidebilen geniş bir yelpazede karşımıza çıkabilir.
Peki neler sebeb olmaktadır Astım’a?
• Toz akarları ve evcil hayvan tüyleri gibi alerjenler
• Polenler
• Solunum yollarında görülen gribal enfeksiyonlar
• Soğuk hava
• Genetik yatkınlık
• Obezite
• Çok kullanılan aspirin, ibuprofen tarzı soğuk alğınlığı ilaçları ve bazı Beta bloker ilaçlar
• Yoğun stres durumu
• Hava kirliliği
• Gastroözofageal reflü hastalığı
Astımın belirtilerine bakacak olursak;
Nefes alırken hırıltı veya ıslık sesi, Öksürük, Göğüste ağrı veya sıkışma, Nefes darlığı, Parmaklar, tırnaklar ve dudakta mavimsi morarma, Baş dönmesi, Hızlı nefes alıp-vermek zorunda kalma gibi belirtiler görülür.
Astım ve alerjik hastalıkların erken teşhisi hastalığın ilerlememesi ve tehlikeli sonuçlar doğurmaması adına önemlidir. Bu yüzden konunun uzmanı olan Göğüs Hastalıkları doktorları ile iletişime geçilmesi, tanının hızlıca konulması hastalığın ilerlemesi ve hastanın konfor alanından çıkmadan tedavi olabilmesi adına oldukça önemlidir. Astım tanısı konulmadan önce hekim, hastadan detaylı bir öykü alır. Öksürük ataklarının devamlılığı ve sıklığı, gün ve hafta olarak kaç kez ortaya çıktığı, atağın gece veya gündüz yaşanması, ailede başka astımlı hasta yada öykünün olup olmadığı ve diğer alerjik belirtiler ( evde yaşayan evcil hayvan varlığı) , yada yaşam alanında kullanılan günlük malzemelere maruziyet( kumaş , yün yada elyaf hassasiyeti gibi) sorgulanır.
Verilen bilgilerle beraber astım teşhisinde aşağıdaki yöntemlerden de faydalanılarak kesin tanı konulur.
• Fizik muayene
• Solunum fonksiyon testleri
• Akciğer grafisi
• Kanda alerji tetkikleri.
Uzman doktor tarafından Astım Tanısı konulan hastaya ilaç tedavisi başlanır.
Astım hastalığının derecesine göre tedavi planlanır. Eğer alerjenlerin etkili olduğu ve dönem dönem hastayı etkileyen bir durum yani “alerjik astım” düşünülüyor ise hasta alerji ilaçları ile tedavi edilir.Ataklar esnasında hastayı rahatlatmak için solunum yoluyla uygulanan spreyler kullanılır.
Astım tedavisinde iki çeşit ilaç grubu kullanılmaktadır. Bunlar;
• Hastalığı tedavi eden ya da kontrol eden ilaçlar
• Rahatlatıcı ilaçlardır.
Astım tedavisinde hangi ilaçların ne kadar süre ile ve hangi durumlarda kullanılacağı mutlaka doktor tarafından belirlenmelidir. Steroid (kortizon) tedaviside hastanın sağlığına kavuşmasında önemli rol oynar, steroid tedavisi sprey şeklinde veya ağızdan uygulanabilir. Hastanın geçirdiği atak sayısının azalması , sıklığı , yada alerjenlere karşı verdiği cevaplara göre tedavinin başarısı değerlendirilir.
Steroid tedavisinin yaninda, Bronkodilatörler( solunum yollarınızın etrafındaki kasları gevşetmeye yararayan ilaçlar), Antiinflamatuar ilaçlar ( solunum yollarınızdaki şişliği ve mukus üretimini azaltır ve rahat nefes almayı sağlayarak havanın ciğerlere girip çıkmasını kolaylaştırır) ve Biyolojik tedaviler (uygun inhaler tedavi uygulamalarına rağmen semptomların devam ettiği şiddetli astım hastalarında) tedavi seçenekleri için kullanılan ilaçlardır.
Alerjen ve tetikleyicilerden uzak kalınmaya çalışması , ilaç tedavisine düzenli bir şekilde devam edilmesi Uzman doktorlarla irtibat halinde olunması ile tedavinin başarısı ve konforlu bir yaşam sürmek elimizde….